LEI Lightbulb Blog Serisinde No. 4 - Mevzuata Olan Artan Güven, LEI'yi Ödemeler Ekosisteminin Merkezine Koyuyor

---

---

Finansal işlemlerde bulunan doğrulanmamış tüzel kişiliklerin en kötü durum senaryosunu tam olarak anlamak için 2008'deki küresel ekonomik krize bakmamız yeterli olacaktır. LEI, bu küresel felaket karşısında G20 ve Finansal İstikrar Kurulu'nun (FSB) talebiyle oluşturuldu. Amacı, bir işlemde bulunan yasal olarak farklı herhangi bir tüzel varlığı benzersiz olarak tanımlamak için bir araç sağlayarak buna bağlı olarak dolandırıcılıkları önlemek ve ekosistemdeki riski azaltmaktır.

LEI'nin çıkış noktasını ve amacını düşününce, ödeme işlemlerinde şeffaflık ve güven sağlamak söz konusu olduğunda potansiyel olarak ölçülemez bir değer sunduğunu doğal olarak fark ediyorsunuz. Bu değer, ödeme sektöründeki birçok çalışan tarafından büyük ölçüde fark edildi ve son yıllarda, çok çeşitli ödeme kullanım alanlarında LEI'nin kullanımına karşı artan bir talep ve destek oluşmaya başladı. Kısa süre önce belirli ödeme uygulamalarında LEI'nin kullanımını zorunlu kılan Hindistan Merkez Bankası ve Bank of England'dan gelen iki sağlam direktifle birlikte sektör genelinde önemli bir ilerleme sağlandı. Ayrıca birçok bölge ve düzenleyici, ekosistemde dönüşümü istişare ediyor ve bunun sonucunda LEI'nin nasıl bir rol oynayabileceğini göz önünde bulunduruyor. GLEIF, 2020'nin başından itibaren dokuz kamu istişaresi aracılığıyla ödemeler alanındaki mevzuat yetkilileri ve organizasyonları ile LEI ve kimlik yönetimi alanındaki kimlik bilgileri hakkında bilgiler paylaştı. Gelecek yıllarda çok daha fazlasının yapılması bekleniyor.

Aşağıda, ödemeler alanında kısa süre önce yaşanan gelişmelerin bir özeti yer almaktadır ve LEI'nin gelişmiş küresel ödemeler ekosistemi sağlayabilecek bir araç olarak kabul edildiği görülmektedir.

Zorunluluk: Büyük Hacimli İşlemler İçin LEI

Hindistan Merkez Bankası (RBI), Gerçek Zamanlı Brüt Hesap Kapatma (RTGS) ve Ulusal Elektronik Fon Transferi (NEFT) ile Merkez Bankası tarafından yürütülen Merkezi Ödeme Sistemlerini kullanan tüzel varlıklar için 500 milyon rupi (yaklaşık 5,5 milyon €) ve üzerindeki tüm ödeme işlemleri için LEI'nin kullanımı için yeni bir zorunluluk getirdi. 1 Nisan 2021 itibarıyla bankalar, RTGS ve NEFT ödeme mesajlarındaki tüm havaleyi yapan kişi ve lehdar bilgilerinin LEI ile doldurulduğundan emin olması gerekiyor. Verilere göre, 2021'in ilk üç ayında Hindistan, en yüksek LEI büyümesiyle yetki alanları açısından beşinci sırada yer alıyordu. Bu, direktifin LEI yayımlanması üzerindeki etkisini göstermektedir.

LEI'nin güçlü bir savunucusu olan RBI, LEI'yi borsa dışı (OTC) türev ve türev olmayan piyasalarda ve büyük kurumsal borçlanıcılarda bir gereklilik olarak göstermişti.

RBI'nin büyük hacimli işlemlerdeki tarafların kimliğini doğrulamak için LEI'yi kullanması, bu tür bir kullanımın ilk örneğidir. Yine de sunduğu olası risk yönetimi avantajları, LEI'yi diğer merkez bankalarının da kullanmayı göz önünde bulundurmak isteyebileceği dikkat çekici bir taktik haline getirmektedir.

Zorunluluk: CHAPS Ödemeler Mesaj Standardında LEI (ISO 20022)

Aralık 2020 tarihinde Bank of England (BoE), "Faaliyet Raporu: CHAPS'ye ISO 20022 Gelişmiş Verileri Uygulama" raporunu yayımladı. BoE, bu belgede "LEI'yi finans sektörünün ötesinde kurumlarda da kullanılacak şekilde kapsamının genişletilmesi açısından destekleyecek. [...] Banka, LEI'nin daha yaygın kullanımının çok sayıda önemli avantaj sağlayabileceğine inanıyor ve LEI kullanım durumlarını teşvik etmek için Kamu ile ulusal ve uluslararası paydaşlarla birlikte çalışıyor. Bunlara, LEI'nin mali suçları önlemeye yardımcı olmak için oynayabileceği rolün yanı sıra Finansal İstikrar Kurulu yol haritasının bir parçası olarak sınır ötesi ödemeleri iyileştirmedeki olası rolü de dahildir" ifadesiyle bu konudaki proaktif duruşunu yeniden doğruluyor.

Makalede, BoE'nin "ISO 20022'ye geçerken sektör görüşleri ve HVPSplus ve CBPRplus kılavuzluğu dahil olmak üzere uluslararası fikri birliğiyle uyumlu olarak CHAPS ödeme mesajı standardına LEI'yi ekleme" konusundaki uzun süreli niyetini doğruluyor.

Daha sonra aşağıdaki aşamalı zaman çizelgesini ortaya koyuyor:

• Şubat 2023: LEI'ler "isteğe bağlı gönderme" esasına dayanarak ISO 20022 standart CHAPS ödeme mesajlarına tanıtılacak. BoE, LEI'leri mümkün olduğunca erken kullanmaya başlamak için tüm CHAPS Doğrudan Katılımcılarını teşvik etse de 2024 baharına kadar zorunlu olmayacak.
• Bahar 2024: BoE, LEI'lerin belirli durumlarda kullanılmasını zorunlu kılmaya başlayacak ve zamanla bu gerekliliği tüm katılımcılara genişletecek. BoE, bir ödemenin Mali Kurumlar arasında fon aktarımını içerdiği durumlarda LEI'nin kullanımını zorunlu kılacak.

BoE, raporda şirketlerin LEI'yi ne kadar erken kullanmaya başlarsa avantajlarından o kadar kısa sürede yararlanacaklarını belirtiyor. BoE'nin, LEI verilerini tüm CHAPS ödemelerine genişletme konusundaki zorunlu gereksinimi de değerlendirme görüşüyle tüm işlemler için LEI kullanımını izleme niyetini de belirtiyor. BoE herhangi bir zorunlu LEI gereksinimini genişletirse sektöre 18 ay önceden bildirimde bulunacak.

İstişare: Sınır Ötesi Ödemeler

Bu yılın şubat ayında GLEIF, Sınır Ötesi Ödemelerin Geliştirilmesi üzerine yol haritasının 3. Bölümünde FSB'nin LEI desteğini keşfetmesiyle ilgili bir blog yayımladı. Bu yayımda FSB, sınır ötesi ödemelerdeki zorlukların ve sorunların üstesinden gelmek için küresel koordinasyon ve eylem gereken birkaç başlık maddesi sıralıyor. FSB'nin sınır ötesi ödemelerin geliştirilmesi yol haritasında önemli bir yapı taşı olan "vekil sicilli Benzersiz Kimlik Kodlarının Kurulumunun" tanımlanması büyük önem taşıyor.

Yol haritasının eylem odaklı çatısı altında, FSB ve GLEIF, diğer öne çıkan paydaşlarla istişare halinde olarak şu amaçlar doğrultusunda çalışmaya hazırdır: "LEI'nin de dahil olduğu tüzel kişiliklere yönelik mevcut kimlik kodlarını göz önünde bulundurarak, sınır ötesi ödeme işlemleri ve potansiyel diğer finansal işlemler için global bir Benzersiz Kimlik Kodu (UI) geliştirmek amacıyla engellerin ve olanakların araştırılması..." Bu ortak çalışmanın Ekim 2020'den Aralık 2021'e kadar devam etmesi planlanıyor ve GLEIF bu konu üzerinde çalışma fırsatını iple çekiyor.

Ayrıca GLEIF, "Benzersiz Kimlik Kodlarının Kurulumu..." yapı taşına işaretlenmiş bir başka eylem olarak FSB, Düzenleyici Gözetim Komitesi (ROC) ve ulusal yetkililerle sıkı bir iş birliği içinde LEI'yi geliştirmenin yolları üzerinde çalışacak. Bu çalışma Haziran 2021'den Haziran 2022'ye kadar yürütülecektir.

FSB yol haritası, gelişmiş ödemeler ekosistemi ile tüzel kişilik tanımlaması arasındaki ilişkiyi rahatlatıcı bir şekilde kuruyor. Sınır ötesi ödemeler için kimlik doğrulamasını sınır ötesinde yapabilmesi özelliği kritik önem taşır ve bu nedenle LEI, bir çözüm sağlamak için mükemmel bir konumdadır. Evrenselliği, küresel ödemeler alanında tüzel kişi tanımlamayla ilişkili şeffaflığı sağlamak için LEI'yi mükemmel bir aday haline getirmektedir.

İstişare: Anında Ödemeler

Mart 2021'de Avrupa Komisyonu (EC), AB'de Anında Ödemeler Konusunda İstişare Stratejisini yayımladı. İstişarenin amacı, Avrupa genelinde verimli anında ödeme çözümleri oluşturmaya yönelik engelleri belirlemek, olası çözümlerin etkililiğini değerlendirmek ve bu çözümlerin olası avantajlarını ve maliyetlerini ölçmektir. Bu istişarenin ilk bölümünde, ödeme hizmeti sağlayıcılarına (PSP'ler) ve destekleyici teknik hizmet sağlayıcılarına yapılan anketler yer almaktadır. LEI ile ilgili olan kısımda yaptırımların incelenmesine yönelik sorular bulunur. Ankette, önceden incelenen veya beyaz listeye alınan müşteriler de dahil olmak üzere PSP'ler tarafından yapılan işlemlerin incelenmesinin azaltılmasına ihtiyaç duyulup duyulmadığı veya hatalı bilgilerin Avrupa genelinde bir listesinin ve/veya şirketler için LEI ve bireyler için dijital kimliklerin kullanımının, anında ödemelerin oluşturabileceği herhangi bir yaptırım incelemesiyle ilgili sorunu çözüp çözemeyeceği sorulmaktadır.

GLEIF, EC'nin yaptırıma karşı anında ödeme işlemlerinin taramasını ve izleme listelerini desteklemeye yönelik olası çözüm olarak LEI'yi göz önünde bulundurmasından memnuniyet duyuyor ve anketin sonucunu ilgiyle bekliyor.

GLEIF'in bu yeni "LEI Lightbulb Blog Dizisi" hangi sektör liderleri, yetkililer ve kuruluşların LEI'yi desteklediğini ve neden desteklediğini vurgulayarak kamu sektöründe ve özel sektörlerde, coğrafi bölgelerde ve kullanım senaryolarında LEI'nin kabulünün ve destekçiliğinin kapsamına ışık tutmayı amaçlıyor. GLEIF, güçlü düzenleyici köklerden elde edilen başarının yeni ve gelişen uygulamalar genelinde ilave LEI mevzuatı ve LEI'yi gönüllü benimseme açısından destekçilerde ani artış sağladığını göstererek sektörden bağımsız biçimde dünya genelindeki işletmeler için "tek küresel kimlik" sunabilen mevcut ve gelecekteki potansiyel değer hakkında eğitici olmayı ummaktadır.

---