LEI Lightbulb Blog Serisi No. 10 - Sınır Ötesi Ödemeler İçin ISO 20022'yi Optimize Etme: LEI ve BIC'in Gerçek Bir Global Kimlik Doğrulaması İçin Mükemmel Uyumlu Olmasının Nedeni Nedir?

Uluslararası Mutabakat Bankası, Ödemeler ve Piyasa Altyapıları (CPMI) hakkında bir istişare başlatarak sınır ötesi ödemeleri geliştirmeye yönelik olarak önerilen ISO 20022 ile uyum gereksinimleri hakkında sektörü geri bildirimde bulunmaya davet etti. Bu, dünya genelindeki ödemeler ekosistemi katılımcılarının finans kurumlarını ve şirketlerini tanımlamak için İş Kimlik Kodu'nun (BIC) yanı sıra Tüzel Kişi Kimlik Kodu'nun (LEI) zorunlu kullanımını savunması için hayati ve acil bir fırsatı temsil eder. GLEIF, dünya genelindeki tek yerleşik evrensel tüzel kişi kimlik tanımlayıcısı olarak, LEI'nin sınır ötesi işlemleri daha hızlı, daha ucuz, daha şeffaf ve kapsayıcı hale getirmek için neden benzersiz bir pozisyona sahip olduğunu açıklamaktadır.

---

---

*** GÜNCELLEME - 2023-05-24 ***

Bu gönderinin Mart 2023'te yayımlanmasının ardından GLEIF, Uluslararası Mutabakat Bankası'nın Ödemeler ve Piyasa Altyapıları Komitesi (CPMI) ile ISO 20022 uyumlaştırma gereklilikleri hakkında istişare başlatarak sektördeki çeşitli paydaş gruplarla etkileşime geçti.

GLEIF, bu iletişimin bir sonucu olarak bu gönderide özetlenen orijinal konumu geliştiren istişareye yönelik bir yanıt yayımladı.

Yanıtın tamamı, incelenmek üzere burada sunulmuştur. GLEIF, özetle şunları ileri sürmektedir:

• Finans kurumlarının kimlik doğrulaması; BIC ve LEI'nin yapıları gereği global olması ve yaptırım uygulanan tüzel kişiliklerin belirlenmesinde ve olası vurgunları ortaya çıkarmada özellikle etkili olması nedeniyle BIC ve LEI'nin birlikte kullanımıyla gerçekleştirilmelidir.
• LEI'nin ödeme mesajlarında borçlunun/alacaklının kimlik kodu olarak tanımlanması gerekir. LEI'nin daha yüksek ödeme tutarlarına öncelik verilmesi ve eşik değerin zaman içinde düşürülmesi gibi zorunlu kullanımı, aşamalı olarak gerçekleştirilebilir. Hindistan Merkez Bankası ve İngiltere Bankası, aşamalı yaklaşımlar göstermiştir.
• İsim ve posta adresi değişikliği konusunda Tüzel Kişi Kimlik Kodu'nun (LEI), İş Kimlik Kodu (BIC) ile aynı statüde tahsis edilmesi gerekir. CPMI, şu anda isim ve posta adresi değişikliği için gereken asgari verinin BIC tarafından tahsis edilebileceğini ve LEI tarafından tamamlanabileceğini (yerine geçmez) önermektedir. LEI'nin tüzel kişilikleri açık ve benzersiz bir şekilde tanımladığı, uluslararası ISO standardına dayalı olduğu, küresel olarak erişilebilir ve açık olduğu, yüksek veri kalitesi sunduğu ve yasal gözetim prosedürlerine tabi bir sistem tarafından desteklendiği göz önüne alındığında isim ve posta adresine ilişkin gerekli asgari veriyi de karşılaması gerekir.

***

Sınır ötesi ödemelerle ilgili zorluklardan bazıları yüksek maliyetler, düşük hız, sınırlı erişim ve yetersiz şeffaflıktır. Ekim 2020'de G20 ülkeleri, sınır ötesi ödemeleri iyileştirmek üzere bir yol haritası uygulamaya koydu. Yol haritası, Uluslararası Mutabakat Bankası'nın Ödemeler ve Piyasa Altyapıları Komitesi (CPMI) ile diğer uluslararası kuruluşlar ve standart oluşturma kurullarıyla birlikte Finansal İstikrar Kurulu (FSB) tarafından geliştirildi.

Bu iş birliğine dayalı çalışmanın amacı, sınır ötesi ödemelerle karşılaşılan temel zorlukları ele almaktı ve bu iş birliğine dayalı çalışmanın özel sektör ve son kullanıcılar tarafından kabul görmesi, başarısı için kritik öneme sahipti. CPMI tarafından sınır ötesi ödemelerde ISO 20022'nin kullanımına yönelik uyum gereksinimleriyle ilgili başlatılan resmi bir istişare şu anda sektördeki paydaşların LEI tarafından sunulan benzersiz avantajları savunması için önemli bir fırsat sağlamaktadır.

Sınır ötesi ödemelerin zorluklarını ele alma

Ödeme mesajlaşmasındaki standartların parçalı ve karmaşık kullanımı, sınır ötesi ödemelerdeki en önemli sorunlardan biridir. Neyse ki, ortak mesaj biçimlerinin benimsenmesi, geleneksel olarak sınır ötesi ödemeleri sınırlayan önemli zorlukları ortadan kaldırmayı vaat etmektedir.

Dünya genelindeki ödeme sistemleri, ortak mesajlaşma standardı olarak ISO 20022'yi giderek daha fazla benimsiyor. ISO 20022, ödeme işlemede daha tutarlı ve yapılandırılmış veriler sağlama potansiyeli olan finans kurumları arasındaki elektronik mesaj alışverişine yönelik uluslararası bir standarttır. Bu sayede, sınır ötesi ödemelerin daha fazla birlikte çalışabilmesini sağlayarak G20 hedeflerini destekler.

Ancak sorunlar devam etmektedir. ISO 20022'nin mevcut uygulamaları, bölgeler ve yargı alanları arasında değişiklik gösterdiğinden avantajları azalabilir. CPMI ve küresel sektörün Ödemeler Piyasa Uygulama Grubu (PMPG), bu zorluğun üstesinden gelmek için "ödeme zinciri boyunca iletilen veri alanlarını belirlemek ve uyumlu hale getirmek" amacıyla birleşik bir görev gücü oluşturdu. Bu gereksinimlerin, eski SWIFT MT standardı ve ISO 20022'nin birlikte kullanıldığı dönemin sona ereceği 2025 yılında yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Önerilen uyum gereksinimleri, ISO 20022 mesajlaşma standardının benimsendiğinde daha hızlı, daha ucuz, daha erişilebilir ve daha şeffaf sınır ötesi ödemeleri kolaylaştırmak amacıyla tutarlı bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla küresel ve yerel piyasa uygulamaları yönergeleri için kapsayıcı rehberlik sağlar. ISO 20022 mesajlarının sınır ötesi ödemelerde kullanımı için belirli işlevler, şeffaflık, temel veri öğelerinin netliği ve otomatik işlemeyi desteklemek üzere yapılandırılmış ve kodlanan verilerin kullanımı ile ilgili belirli beklentiler oluşturur.

CPMI, Eylül 2022'de kullanıma sunulan ilk güncellemede, görev gücünün dikkate aldığı üst düzey gereksinimlerden birini "sınır ötesi ödemelerde yer alan kişileri, tüzel kişileri, finans kurumlarını tanımlamak için ortak tek bir yapılandırılmış yolun kullanımı" olarak özetledi. İlk rapor, seçenekleri Tüzel Kişi Kimlik Kodu (LEI) dahil olmak üzere ISO kimlik kodları gibi yapılandırılmış verilerle sınırlandırırken minimum veri gereksinimlerini tanımlamanın sınır ötesi işlemlerde verimliliği ve şeffaflığı artırmaya yardımcı olacağının mantıklı olduğunu gösterdi.

LEI'nin ISO 20022 ödemelerle ilgili mesajlaşmaya dahil edilmesinin arkasındaki mantık basittir. LEI ödeme mesajlarına bir veri özelliği olarak eklendiğinde, gönderen veya lehtar tüzel kişilik sınırlar ötesinde kesin olarak, anında ve otomatik olarak tanımlanabilir. Ayrıca LEI zaten ISO 20022 mesajlaşma standardında isteğe bağlı bir alandır. Bu nedenle yeni bir kimlik kodunun kullanıma sunulmasıyla kıyaslandığında çok az operasyonel ve teknik uygulama gerekir. LEI, ISO 20022'ye gerekli bir yapılandırılmış veri öğesi olarak dahil edildiğinde mesajlar, şeffaflığı ve bu sayede güveni büyük ölçüde artırma gibi birçok avantaj sağlarken Müşterini Tanı (KYC) ve uyum yüklerini kolaylaştıran verimlilikler oluşturur.

Dünya genelindeki ödeme piyasası altyapıları anında ödemeleri desteklemeye geçiş yaparken bir işlemin gönderenini ve lehtarını neredeyse gerçek zamanlı olarak doğrulama ve tasdik edebilme becerisi zorunludur. Ayrıca yaptırım düzenlerinin global incelemesinin artması uyum zorluklarıyla karşılaşmıştır ve etkili bir uygulamanın tek yolunun, kime yaptırım uygulandığının kesinlikle bilinmesi olduğunu açıkça göstermiştir. LEI, anlamlı işlem taraması sağlamak için bu kesin kimlik doğrulamayı sağlayabilecek tek global kimlik kodudur.

İstişare: ISO 20022 gereksinimlerini uyumlu hale getirme

CPMI, ilk güncellemenin ardından, Mart 2023'te tam bir resmi istişare yayımlamıştır. Bu, diğer birçok konunun yanı sıra, ISO 20022 ödeme mesajlaşma standardında uyumlu hale getirilecek belirli veri alanları hakkında bilgi sağlamak için ödeme paydaşlarından geri bildirim toplamayı amaçlamaktadır.

CPMI, istişarede "sınır ötesi ödemelerde yer alan tüm FI'ların iş kimlik kodu (BIC) aracılığıyla kimlik doğrulama gerektirmesini önerir". Asıl önemli olan, LEI'nin BIC ile birlikte gerekli olmasını gerektiren GLEIF'in pozisyonudur. SWIFT tarafından belirtildiği üzere BIC'ler ve LEI'ler yapıları gereği globaldir ve özellikle yaptırım uygulanan tüzel kişilikleri belirlemek ve örneğin olası vurgunları ortaya çıkarmak için etkilidir. Yine de BIC'ler, SWIFT ağındaki finans kurumları için birincil kimlik doğrulama araçları olsa da bir işlemde yer alan gerçek tüzel kişiliğin net bir kimlik tanımlayıcısı olmayabilirler. Örneğin BIC kodları; banka şubeleri, ticaret bölümleri, departmanlar veya test etme ve geliştirme sistemleri gibi varlıklara da atanabilir. GLEIF ve SWIFT'in ortak çalışmasıyla üretilen açık kaynak eşleştirme dosyası, bu tüzel kişi kimlik kodlarına çapraz referansta bulunmanın karmaşıklığını ve ödeme mesajında bu tamamlayıcı bilgilerin hazır olarak bulunmasının avantajlarını göstermektedir.

Bu istişare, BIC'nin yanında LEI'nin tamamlayıcı kullanımını desteklemek amacıyla, dünya genelindeki ödemeler ekosistemi katılımcıları için hayati ve acil bir fırsatı temsil eder. Yalnızca iki kimlik kodunun birlikte kullanımı, herkes için gelişmiş sınır ötesi ödemelerin hayata geçirilmesini destekler. BIC'ler SWIFT ağındaki finans kurumlarının kimliğini belirlerken LEI'ler bir işlemde yer alan tüm tüzel kişiliklerin kimliklerini doğrulayabilir. Yalnızca bir ödeme mesajındaki eksiksiz bilgiler kümesi gelişmiş kesinlik ve şeffaflık sağlar.

GLEIF, LEI'yi "mevcutsa" veya "mevcut olduğunda" şartları temelinde önermenin tehlikelerini de vurgulamaktadır. Birden çok veri kaynağına izin vermek, doğrudan işleme gerçekleştirme ve daha hızlı ve daha ucuz sınır ötesi ödeme hedeflerine ulaşma becerisini büyük ölçüde azalttığı için günümüz ödemeler ekosisteminde büyük bir sorundur. Ayrıca GLEIF, CPMI'nın ad ve posta adresini zorunlu veri gereksinimlerini ve LEI'yi tamamlayıcı kimlik kodu olarak kabul etmesini anlamaktadır. GLEIF burada yasal ad, yerel şirket sicil kaydı bilgileri, genel merkez ve yasal adres gibi tüm zorunlu veri alanlarının, otomatik bir şekilde LEI referans verilerinden alınabileceğini vurgulamak istemektedir.

LEI'nin sınır ötesi ödemelerdeki değerini anlama

ISO 20022 ödeme mesajlaşmasına geçiş, ödemeleri yönlendirmek yerine daha verimli, kapsayıcı, ucuz ve şeffaf sınır ötesi ödemeler ekosistemi oluşturmayı hedeflediği için sektörün, bu geçişin avantajlarını en üst düzeye çıkarmak için dahil olan tüzel kişiliklere yönelik gerçek bir global kimlik doğrulama şemasına ihtiyaç duyduğu açıktır.

GLEIF, bir sınır ötesi ödemede yer alan tüm tüzel kişiliklerin standartlaştırılmış ve yapılandırılmış bir şekilde kimliklerinin doğrulanmasını desteklemektedir. Bu; verimli, güvenli ve güvenilir bir sınır ötesi ödeme ekosistemi sağlamanın temel bir adımıdır. Standartlaştırılmış kimlik tespiti ve doğrulama yaklaşımı tüketicilerin, şirketlerin ve finans kurumlarının fon aktardığı bir tüzel kişilikle ilgili durum tespiti gerçekleştirmesine olanak sağlayarak daha geniş ödemeler ekosistemine büyük avantajlar sağlar:

• Şeffaflık ve verimlilik sağlama

LEI, özellikle birçok tüzel kişiliğin yer aldığı karmaşık senaryolarda, gönderenin veya lehtar tüzel kişiliğin kimliğini belirlemek için kullanılmalıdır.

İyileştirilmiş şeffaflık, ödemeler ağındaki tüm kullanıcılar ve kolaylaştırıcılar için her şeyden önce gelir. Bu da ödemelerin durumunun incelemenin farklı saat dilimleri nedeniyle hem göndericiler hem de alıcılar için uzun ve manuel süreçler içermesi, birden çok aracıya bağlı olma ve tutarlı izleme bilgilerindeki sınırlamalar nedeniyle özellikle sınır ötesi işlemler için geçerlidir. LEI; gönderenler, lehtarlar ve aracı finans kurumları için global benzersiz kimlik kodu olsaydı manuel süreçlere gerek kalmazdı ve bu da daha hızlı ve daha ucuz ödemelere katkı sağlardı.

Sıklıkla alacakların manuel olarak güncellenmesini gerektiren işletmeler arası (B2B) işlemler açısından da avantajlar sağlar. LEI, CPMI'nın tasarladığı veri modeline yapılandırılmış bir veri öğesi olarak eklenirse finans kurumlarının veya ödeme hizmeti sağlayıcılarının, lehtarın yerini bulmak için manuel işlemler yapmasına gerek kalmaz.

• Güveni ve güvenilirliği artırma

Tüketicinin nihayet tüzel kişiliğin ödemesini aldığını mutlak bir kesinlikle bildiği bir tüketiciden işletmeye (C2B) işlemin avantajlarını düşünün. Göndericinin kimliği LEI ile doğrulandığında tüketici, açık ve herkesin kullanımına sunulan Global LEI Dizini aracılığıyla lehtarın LEI'sini kolayca doğrulayabilir ve ardından daha fazla güven ve güvenilirlikle ödeme işlemini başlatabilir. Yine bu da ödemeyi yapanın ve alanın aynı dili ve hatta aynı alfabeyi kullanmıyor olabileceği ve bu nedenle durum tespitinin imkansız olduğu sınır ötesi senaryolarda özellikle önemlidir. Ayrıca finans veya finans teknolojisi kurumu, genel kullanıma açık GLEIF API'siyle LEI'yi ve LEI referans verilerini mevcut müşteri arayüzlerine tamamen entegre edebildiği için tüketicinin, Global LEI Dizini'nde bulunan zengin bilgilere ulaşmak için ekstra çaba sarf etmesine gerek kalmaz.

LEI, tüm uç noktaların bir adet tutarlı ve açık global kimlik kodu olarak tanımlandığı daha güvenli bir ödemeler altyapısını da destekler.

• Global birlikte çalışabilirliği ve katılımı teşvik etme

Global LEI Sistemi, tescilli olabilecek ve farklı alfabeler kullanıyor olabilecek yerel şirket ticaret sicilleriyle bağlantı kurar. Global LEI Sistemi, çeşitli erişim noktalarında ve dillerde dolaşmak yerine ödeme yapan kurumların, ödemeler hizmet sağlayıcılarının ve tüketicilerin güvenilir bir şekilde hızlı durum tespiti yapmasına olanak sağlar. Global LEI Sistemi ile tüm taraflar, kimle işlem yaptığını kolayca bilebilir ve doğrulayabilir. Sistem, ek olarak Düzenleyici Gözetim Komitesi'nde yer alan 65 kamu makamı tarafından desteklenmektedir.

• Doğruluğu artırma

LEI standardı, son olarak sınır ötesi ödemeler bağlamında FSB tarafından önerildiği gibi, ödeme yapanların kimlik doğrulaması ve yaptırımlar listelerinin yayımlanmasında bir veri özniteliği olarak kullanılırsa yanlış şekilde tanımlanan kurumlara yönelik anında ödemelerin reddedilme sayısında azalma sağlanabilir.

Optimize edilmiş sınır ötesi ödemelere doğru

GLEIF, dünya genelindeki tek yerleşik evrensel tüzel kişi kimlik tanımlayıcısı olarak LEI'nin, sınır ötesi işlemleri daha hızlı, daha ucuz, daha şeffaf ve kapsayıcı hale getirmek için benzersiz bir pozisyona sahip olduğunu vurgulamaktadır. GLEIF, dünya genelindeki LEI destekçilerinin CPMI istişaresine katılmalarını ve ISO 20022'de LEI için geniş bir destek göstermelerini kesinlikle tavsiye eder.

Bu pozisyon, daha önceki bir FATF sektör anketinde görülmektedir. Bu anketin çoğu katılımcısı; yaygın birlikte çalışabilirliği, daha düşük maliyetleri ve daha yüksek şeffaflığı desteklemek amacıyla sınır ötesi ödemeler için LEI'nin daha yaygın şekilde kullanılmasını savunmuştur. Ayrıca SWIFT'in, PMPG ve Wolfsberg Group tarafından desteklenen "ISO 20022 ödemelerini taramak için kılavuz niteliğinde ilkeler"iyle de uyumludur. Bu ilkeler, LEI'nin yaptırımların taranması için etkili ve hedefe yönelik bir yaklaşımı nasıl destekleyebileceğini göstermektedir.

Ödeme mesajlarına LEI'yi dahil etmenin net ve geniş avantajları düşünüldüğünde LEI'yi ulusal düzeyde zorunlu kılmaya yönelik çalışmalar zaten başlamıştır. Bank of England, Aralık 2020'de, ISO 20022'ye geçişte LEI'nin CHAPS ödeme mesajı standardına dahil edilmesini onaylayan "Politika Beyanı: ISO 20022 Gelişmiş Verileri CHAPS'e Uygulama" belgesini yayımladı.

Diğer tarafta Çinli Sınır Ötesi Bankalar Ödeme Sistemi (CIPS), sınır ötesi işlemlerde LEI'nin kullanımını geliştirmek ve sınır ötesi ticareti ve yatırımları kolaylaştırmak için "CIPS Bağlayıcısı"nı geliştirdi. Her bir CIPS Connector kullanıcısına, aracı ve aynı zamanda ticari işlemlerinde zorunlu bir ticari öğeyi etkinleştirmek için kullanılan bir LEI atandı.

Hindistan'daysa Hindistan Merkez Bankası (RBI), Gerçek Zamanlı Brüt Hesap Kapatma (LEI) ve Ulusal Elektronik Fon Transferi (NEFT) için toplamda 500 milyon ₹ ve üzeri ödeme işlemi gerçekleştiren tüzel kişilikler için LEI'yi zorunlu hale getiren bir direktif yayınladı. Ekim 2022 itibarıyla bu gereklilik, sınır ötesi sermaye veya mevcut hesap işlemlerin genişletildi.

Tüm bunlar, net bir fırsatı işaret etmektedir. Sektör, ISO 20022'nin uzun vadede küresel olarak kullanıma alınmasına yönelik bir yol planlarken LEI'nin yapılandırılmış veri öğesi olarak zorunlu kılınması; ödemelerde daha fazla LEI referansının kullanılmasını teşvik ederek ödeme piyasası altyapıları, finans kurumları ve kuruluşlar için avantajları en üst düzeye çıkaran FSB önerisiyle oldukça uyumludur.

CPMI istişaresinin bağlantısını burada bulabilirsiniz.

GLEIF'in bu yeni "LEI Lightbulb Blog Dizisi" hangi sektör liderleri, yetkililer ve kuruluşların LEI'yi desteklediğini ve neden desteklediğini vurgulayarak kamu sektöründe ve özel sektörlerde, coğrafi bölgelerde ve kullanım senaryolarında LEI'nin kabulünün ve destekçiliğinin kapsamına ışık tutmayı amaçlıyor. GLEIF, güçlü düzenleyici köklerden elde edilen başarının yeni ve gelişen uygulamalar genelinde ilave LEI mevzuatı ve LEI'yi gönüllü benimseme açısından destekçilerden oluşan dip dalgasında ani artış sağladığını göstererek sektörden bağımsız biçimde dünya genelindeki işletmeler için "tek küresel kimlik" sunabilen mevcut ve gelecekteki potansiyel değer hakkında eğitici olmayı ummaktadır.

---