4. wpis na blogu w serii LEI Lightbulb – rosnące przekonanie organów regulacyjnych do kodów LEI stawia je na centralnej pozycji z punktu widzenia zaufania w ekosystemie płatności

---

---

By dokładnie wyobrazić sobie najgorszy scenariusz związany z udziałem niezidentyfikowanych podmiotów prawnych w transakcjach finansowych, nie trzeba sięgać pamięcią daleko – wystarczy przypomnieć sobie światowy kryzys gospodarczy z 2008 r. Identyfikator LEI został stworzony na wniosek G20 i Rady Stabilności Finansowej (FSB) właśnie w odpowiedzi na tę globalną katastrofę. Celem stworzenia LEI było umożliwienie identyfikacji podmiotu prawnego biorącego udział w transakcji, a tym samym ograniczenie przypadków nadużyć i obniżenie poziomu ryzyka w ekosystemie.

Kiedy weźmiemy pod uwagę to, z jakiego powodu i w jakim celu stworzono system kodów LEI, w naturalny sposób nasuwa się nam wniosek, że oferuje on też potencjalnie ogromną wartość w obszarze zapewniania transparentności i zaufania w transakcjach płatniczych. Wartość tę dostrzega wiele organizacji znających branżę płatniczą od podszewki, a w ostatnich latach odnotowujemy rosnące zainteresowanie oraz poparcie dla wykorzystania LEI w szerokiej gamie płatności. Dwa konkretne nakazy stosowania LEI w przypadku określonych rodzajów płatności, wydane niedawno przez Bank Rezerw Indii i Bank Anglii, wskazują na znaczący wzrost stosowania LEI w branży płatniczej. Co więcej, wiele regionów i organów regulacyjnych prowadzi konsultacje w sprawie transformacji w ekosystemie płatniczym oraz roli, jaką kody LEI mogłyby w tej transformacji odegrać. Od początku 2020 r. w ramach dziewięciu konsultacji publicznych GLEIF przekazała urzędom regulacji i organizacjom działającym w obszarze płatności informacje na temat kodów LEI oraz roli, jaką mogą one odgrywać w zarządzaniu tożsamością. Zgodnie z przewidywaniami takich konsultacji będzie w najbliższych latach znacznie więcej.

Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian, jakie zaszły ostatnio w obszarze płatności. Pokazuje ono, że kody LEI są coraz powszechniej akceptowanym narzędziem, które może udoskonalić globalny ekosystem płatności.

Obowiązek stosowania: Stosowanie LEI w przypadku transakcji o dużej wartości

Bank Rezerw Indii (RBI) wprowadził nowy obowiązek używania LEI w przypadku wszystkich transakcji płatniczych, których wartość wynosi co najmniej 500 mln rupii (około 5,5 mln euro), w przypadku podmiotów korzystających z Centralnego Systemu Płatności obsługiwanego przez RBI, tzn. z rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (RTGS) i krajowego systemu elektronicznego transferu środków (NEFT). Do 1 kwietnia 2021 r. banki miały obowiązek uwzględniać LEI we wszystkich informacjach dotyczących podmiotów przesyłających i odbierających płatności i zawartych w komunikatach o płatnościach RTGS i NEFT. Dane pokazały, że w pierwszym kwartale 2021 r. Indie znalazły się na piątym miejscu w rankingu jurysdykcji z najwyższym tempem wzrostu stosowania LEI. Pokazuje to, jak duży wpływ na wydawanie kodów LEI miał wydany nakaz.

RBI, zdecydowany zwolennik LEI, już wcześniej wprowadził obowiązek stosowania kodów LEI na rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych (OTC) i niepochodnych oraz w przypadku dużych pożyczkobiorców korporacyjnych.

Wykorzystanie LEI przez RBI do weryfikacji tożsamości uczestników transakcji o wysokiej wartości jest pierwszym przypadkiem takiego zastosowania kodów LEI. Jednak potencjalne korzyści, jakie kody LEI oferują na polu zarządzania ryzykiem, sprawiają, że ich stosowanie jest istotną taktyką, której przyjęcie mogą rozważyć także inne banki centralne.

Obowiązek stosowania: LEI w standardzie komunikatów płatniczych CHAPS (ISO 20022)

W grudniu 2020 r. Bank Anglii opublikował dokument „Polityka: Wdrożenie ISO 20022: poprawa jakości danych w systemie CHAPS”. W dokumencie tym Bank Anglii ponownie potwierdza swoje aktywne poparcie dla „szerszego stosowania LEI nie tylko w sektorze finansowym, ale także w korporacjach. […] Bank jest zdania, że szersze stosowanie LEI mogłoby przynieść wiele kluczowych korzyści i dlatego współpracuje z rządem oraz krajowymi i zagranicznymi interesariuszami, aby promować stosowanie kodów LEI. Do korzyści tych należy potencjalna rola LEI w poprawianiu wydajności płatności transgranicznych w ramach planu Rady Stabilności Finansowej, a także rola, jaką LEI może odegrać w walce z przestępczością finansową”.

Dokument potwierdza istniejący już od dawna zamiar Banku Anglii, jakim jest „wprowadzenie LEI do standardu komunikatów płatniczych CHAPS podczas przejścia na stosowanie normy ISO 20022, zgodnie z opiniami panującymi w branży i międzynarodowym konsensusem, w tym z wytycznymi HVPSplus i CBPRplus”.

Następnie przedstawiony zostaje następujący harmonogram początkowego wdrożenia:

• Luty 2023 r.: Kody LEI zostaną wprowadzone do komunikatów płatniczych w systemie CHAPS zgodnych z normą ISO 20022 na zasadzie dobrowolności. Bank Anglii zachęca wszystkich bezpośrednich użytkowników systemu CHAPS do jak najszybszego rozpoczęcia korzystania z kodów LEI, ale ich uzyskanie będzie obowiązkowe dopiero od wiosny 2024 r.
• Wiosna 2024 r.: Bank Anglii zacznie wymagać korzystania z LEI w określonych okolicznościach, a z czasem chce poszerzyć ten obowiązek na wszystkich użytkowników. Bank Anglii wprowadzi obowiązek stosowania LEI w przypadkach, gdy płatność będzie wymagać przesyłu środków pomiędzy instytucjami finansowymi.

W swoim raporcie Bank Anglii zauważa, że im wcześniej firmy zaczną stosować kody LEI, tym szybciej zaczną czerpać z tego korzyści. Przedstawia również zamiar monitorowania korzystania z LEI we wszystkich transakcjach w celu oceny, czy obowiązek podawania kodu LEI powinien zostać rozszerzony na wszystkie płatności w systemie CHAPS. Jeżeli Bank Anglii zdecyduje się na wprowadzenie obowiązku stosowania kodów LEI, branża zostanie o tym poinformowana z co najmniej 18-miesięcznym wyprzedzeniem.

Konsultacje: Płatności transgraniczne

W lutym tego roku GLEIF opublikowała blog, w którym przedstawia poparcie ze strony FSB dla stosowania LEI na 3. etapie programu zwiększania wydajności płatności transgranicznych. W publikacji tej FSB wymienia kilka obszarów wymagających globalnej koordynacji i działania w celu przezwyciężenia problemów i konfliktów w sferze płatności transgranicznych. Na szczególną uwagę zasługuje „Ustalanie niepowtarzalnych identyfikatorów za pomocą rejestrów proxy”, które zostało wskazane jako element składowy obranej przez FSB strategii zwiększania wydajności płatności transgranicznych.

W strategii przedstawione zostały ramy zorientowane na działanie, zobowiązujące FSB i GLEIF do współpracy przy konsultacjach z innymi kluczowymi interesariuszami w celu: „zbadania zakresu oraz przeszkód stojących na drodze do rozwijania globalnego unikalnego identyfikatora (UI) do stosowania w obszarze płatności transgranicznych oraz, potencjalnie, innych transakcji finansowych, z uwzględnieniem istniejących identyfikatorów, w tym LEI dla podmiotów prawnych…”. Według planu współpraca ma trwać od października 2020 r. do grudnia 2021 r., a GLEIF chętnie weźmie w niej udział.

Ponadto w ramach innego działania zaplanowanego w odniesieniu do tej samej składowej, jaką jest „Ustalanie niepowtarzalnych identyfikatorów…”, GLEIF będzie ściśle współpracować z FSB, Komitetem Nadzoru Regulacyjnego (ROC) i władzami krajowymi w celu przeanalizowania możliwości udoskonalenia przyjmowania LEI. Ta współpraca będzie trwać od czerwca 2021 r. do czerwca 2022 r.

Co ważne, strategia FSB dostrzega związek pomiędzy wydajniejszym ekosystemem płatności a identyfikacją podmiotów prawnych. W przypadku transakcji transgranicznych możliwość weryfikacji tożsamości ma kluczowe znaczenie, z tego też powodu LEI ma wszystkie cechy rozwiązania idealnego. Uniwersalność kodu LEI sprawia, że jest on doskonałym kandydatem mogącym zapewnić transparentność w obszarze identyfikacji podmiotów na polu płatności globalnych.

Konsultacje: Płatności natychmiastowe

W marcu 2021 r. Komisja Europejska (KE) opublikowała Strategię konsultacji w sprawie płatności natychmiastowych w UE. Celem konsultacji jest zidentyfikowanie przeszkód stojących na drodze do opracowania skutecznych ogólnoeuropejskich rozwiązań w obszarze płatności natychmiastowych, ocena skuteczności potencjalnych rozwiązań i pomiar potencjalnych korzyści płynących z tych rozwiązań oraz kosztów z nimi związanych. Pierwsza część tych konsultacji obejmuje badanie przeprowadzone wśród podmiotów oferujących usługi płatnicze (payment service providers, PSP) i podmiotów świadczących usługi wsparcia technicznego. W odniesieniu do LEI najważniejsze są pytania, które dotyczą analizy sankcji. W badaniu znalazło się pytanie o to, czy istnieje potrzeba złagodzonej analizy transakcji przez PSP z udziałem wcześniej zweryfikowanych lub zaakceptowanych klientów albo czy wspólna dla całej UE lista fałszywych trafień lub używanie LEI dla firm i cyfrowych identyfikatorów dla osób fizycznych mogłyby rozwiązać jakiekolwiek problemy związane z analizą sankcji, jakie mogą być spowodowane przez płatności natychmiastowe.

GLEIF z entuzjazmem przyjmuje wiadomość o tym, że KE rozważa LEI jako potencjalne rozwiązanie mogące pomóc w sprawdzaniu transakcji płatności natychmiastowych pod kątem sankcji i list zagrożeń i jest żywo zainteresowana wynikami badania.

Publikowana przez GLEIF „seria wpisów na blogu LEI Lightbulb” ma za zadnie rzucać światło na to, jaka jest skala przyjmowania i promowania LEI w sektorze publicznym i prywatnym, w różnych lokalizacjach geograficznych i przypadkach użycia poprzez wskazywanie, którzy liderzy branżowi oraz które władze i organizacje są zwolennikami LEI oraz jaki mają w tym cel. Pokazując, w jaki sposób sukces odniesiony dzięki silnym podstawom regulacyjnym przyczynia się do rosnącej liczby zwolenników dalszego rozwijania LEI i dobrowolnego przyjmowania LEI w nowych i wciąż pojawiających się zastosowaniach, GLEIF pragnie szerzyć wiedzę na temat zarówno obecnej, jak i przyszłej potencjalnej wartości, jaką „jeden globalny identyfikator” może oferować firmom na całym świecie, niezależnie od sektora.

---